چرا مذاکرات بر سر توقف جنگ در غزه به نتیجه نمی‌رسد؟

باگذشت ۵ ماه از تجاوز رژیم نژادپرست و توسعه‌طلب اسرائیل به غزه، فجایع  و وحشی‌گری  نظامیان اسرائیل همچنان ادامه دارد. آخرین گزارش‌ها تا روز شنبه  حاکی است که تعداد کشته‌ها در غزه به ۳۰ هزار و ۸۷۸ و تعداد مجروحان نیز به ۷۲ هزار و ۴۰۲ نفر رسیده است. فقر و گرسنگی جان دو میلیون آواره  به‌ویژه زنان و کودکان را در معرض تهدیدی جدی قرار داده است. علاوه بر حملات نظامیان اسرائیل، همه‌روزه تعدادی از مردم غزه براثر بیماری و گرسنگی و کمبود تجهیزات پزشکی جان خود را از دست می‌دهند. سازمان ملل هشدار داده است، شرایط برای فلسطینیانی که در تلاش برای بقا در این باریکه هستند، به مرحله قحطی نزدیک شده است. زنان غزه در جریان این جنگ ویرانگر، بیشترین آسیب را دیده‌اند و از عواقب آن از جهات مختلف در رنجند.

بر طبق گزارش نهادهای وابسته به سازمان ملل، از آغاز تهاجم اسرائیل به غزه، تاکنون حدود یک‌میلیون زن و دختر فلسطینی آواره شده‌اند. آژانس امدادرسانی به آوارگان فلسطینی (آنروا) اعلام کرد تاکنون حدود ۹ هزار زن در جنگ غزه کشته‌شده‌اند.  به‌طور متوسط هرروز ۶۳ زن در نوار غزه جان خود را از دست می‌دهند. گزارش‌های دیگر حاکی است که ۷۰ درصد تلفات غزه را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.

حدود سه‌ هزار زن در جریان تهاجم اسرائیل همسران خود را ازدست‌داده‌اند و به‌عنوان سرپرست خانواده در وضعیت حاد ناامنی غذایی قرار دارند. جمعیت بسیار کثیری از مادران، گرسنگی می‌کشند تا حداقل یک وعده‌غذا برای تغذیه فرزندان خود تأمین کنند.

گزارشگر سازمان ملل در امور خشونت علیه زنان، اعلام کرد که زنان غزه در معرض تهدید به تجاوز جنسی قرار دارند. وی از دریافت گزارش‌هایی درباره تجاوز و تهدید به تجاوز جنسی از سوی نیرو‌های اسرائیلی در جریان بازداشت خودسرانه زنان و دختران فلسطینی از نوار غزه خبر داد.

وضعیت فاجعه‌بار مردم غزه باگذشت هرروز، فاجعه‌بارتر می‌شود. اما درحالی‌که مردم غزه برای نجات از وضعیت فاجعه‌باری که تجاوز اسرائیل به بار آورده، لحظه‌شماری می‌کنند، مذاکراتی که قرار بود تا اول ماه رمضان به آتش‌بس بیانجامد، تا این لحظه هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است.

تمام دولت‌ها و مردم کشورهای سراسر جهان از مدت‌ها پیش خواستار توقف جنگ شده‌اند. دبیر کل سازمان ملل متحد اخیراً بار دیگر خواستار آتش‌بس فوری انسانی در نوار غزه شد.

وی تصریح کرد: از شهادت‌های هولناکی که امروز از اعضای خانواده قربانیان جنگ غزه شنیدم که برخی از آن‌ها بیش از ۱۰۰ نفر از بستگان خود را ازدست‌داده‌اند، عمیقاً متأثر شدم. وی افزود: این ترس و وحشت در غزه باید هم‌اکنون متوقف شود و نباید آتش‌بس انسانی به تعویق بیافتد.

وضعیت غزه چنان فاجعه‌بار است که  وزیر خارجه بریتانیا نیز، که از متحدان اسرائیل است، هفته گذشته گفت:

“به اسرائيل باید نشان داد که صبرمان درحال تمام شدن است چراکه شاهد رنج شدید مردم غزه و مرگ از گرسنگی و بیماری‌هایی هستیم که قابل‌پیشگیری هستند.”

حتی دولت آمریکا نیز که همچنان حامی پیگیر رژیم اسرائیل است، زیر فشار افکار عمومی خواستار آتش‌بس موقت و کمک‌رسانی به مردم غزه شده است. رئیس‌جمهور آمریکا اخیراً گفت “ما در تلاشیم تا قرارداد میان اسرائیل و حماس به نتیجه برسد تا گروگان‌ها آزاد شوند و آتش‌بس فوری در غزه دست‌کم به مدت شش هفته آینده برقرار شود و ارسال کمک‌ها به نوار غزه شدت بگیرد.”

با تمام این اوصاف ، پس‌ازآن همه جنایت رژیم اسرائیل، چرا این وحشی‌گری و نسل‌کشی متوقف نمی‌شود.  مانع در کجاست؟ به‌رسم معمول، دو طرف درگیری یکدیگر را به کارشکنی متهم می‌کنند.

سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل شروط حماس برای انعقاد توافقنامه آتش‌بس بشردوستانه در نوار غزه را ناممکن اعلام کرد و ادعا کرد که “راه‌حل در دست گروه حماس است، اما نمی‌خواهد به آن دست یابد. شروط غیرممکن است. حماس علاقه‌ای به آتش‌بس برای ماه رمضان ندارد. این گروه شروط نامعقولی مانند آتش‌بس و خروج فوری ارتش دارد که قابل‌اجرا نیست.”

گروه اسلام‌گرای حماس اما می‌گوید: انعطاف لازم برای دستیابی به توافق را نشان داده است تا تجاوز به مردم فلسطین متوقف شود، اما اشغالگران همچنان از انجام وظایف خود طفره می‌روند.

گزارش‌های دقیق‌تر حاکی است که در جریان مذاکرات اخیر ” اسرائیل خواستار آزادی تمامی گروگان‌ها در جریان یک آتش‌بس ۶ هفته‌ای بدون قید و شرط و محدودیت و همچنین آزادی اسرای نظامی قبل از آتش‌بس فراگیر است.”

همچنین با بازگشت ساکنان نوار غزه به شمال این باریکه به‌ویژه افراد زیر ۴۵ سال موافق نیست و خواهان تنها بازگشت زنان و کودکان در ۳ مرحله است.

حماس اما خواستار عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی به خط تقسیم که با میانجی گران مشخص می‌شود، شده است.” اختلافاتی هم بر سر آزادی اسرای فلسطینی خواسته‌شده توسط حماس وجود دارد.

بنابراین، مذاکرات هفته گذشته که با میانجیگری  دولت‌های مصر، قطر و آمریکا در قاهره  برای دست‌یابی به آتش‌بس  با اسرائیل صورت گرفت، به نتیجه‌ای نینجامید. هیئت حماس برای رایزنی  با رهبران این گروه، قاهره را ترک کرد، اما ظاهراً قرار شد، مذاکرات در این هفته از سر گرفته شود.

در بیانیه‌ این گروه آمده است: “اسرائیل تلاش‌ها برای رسیدن به توافقی را خنثی کرده است که در آن خواسته‌ها برای پایان دادن به تهاجم، عقب‌نشینی نیروهای خود و اجازه بازگشت فلسطینی‌های آواره به خانه‌هایشان، رد شده است.”

حماس به میانجی‌های مذاکرات گفته است درباره بازگشت ساکنان نوار غزه به شمال آن و تعداد فلسطینی‌های آزادشده چانه‌زنی نخواهد کرد، درحالی‌که اسرائیل این دو شرط را موانع اصلی می‌داند.

شبکه الجزیره پنج‌شنبه هفته گذشته گزارش داد که اسرائیل درخواست‌های حماس را برای آتش‌بس دائمی، خروج نظامیان اسرائیلی از نوار غزه و بازگشت بی‌قیدوشرط آوارگان را رد کرده است. حماس بر تبدیل توقف عملیات جنگی به یک آتش‌بس پایدار اصرار کرده است.

دو درخواست دیگر حماس رفع محاصره غزه و آزادی شمار زیادی از زندانیان امنیتی فلسطینی است تا در برابر آن، دست‌کم گروهی از ۱۳۲ گروگان اسرائیلی باقی‌مانده در باریکه غزه را آزاد کند.

ابو زهری از رهبران حماس در گفت‌وگو با شبکه الجزیره اظهار داشت که ما از هر پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس که خواستار برقراری آتش‌بس بدون ربط دادن آن به شروط دیگر باشد حمایت می‌کنیم و امکان ندارد توافقی را بپذیریم که شامل تضمین برای توقف کامل تجاوزات دشمن و خروج نیروهای اشغالگر از نوار غزه و بازگشت آوارگان فلسطینی به خانه‌های خود نباشد.

این‌که هر دو طرف بر سر موضع خود ایستاده‌اند و هر بار مذاکرات بی‌نتیجه مانده است، درواقع علل اساسی‌تری دارد. هر دو طرف مذاکره  ازنظر سیاسی می‌خواهند موقعیت سیاسی متزلزل خود را از طریق کسب امتیازات بیشتر بهبود بخشند. نتانیاهو و دارو دسته صهیونیست‌های ارتودکس متحد او می‌خواهند با آزاد ساختن گروگان‌ها و در همان حال حفظ سلطه خود بر غزه لااقل برای مدتی نامعلوم، شکست امنیتی و بی‌اعتباری  سیاسی خود را در داخل اسرائیل جبران کنند. گروه اسلام‌گرای حماس نیز که با ماجراجوئی نظامی‌اش در آفرینش فاجعه غزه نقش داشت، نمی‌خواهد اکنون پای سندی را امضا کند که به معنای از دست رفتن غزه و پایان حاکمیت سیاسی این گروه باشد. برگ برنده حماس، گروگان‌هاست و حاضر نیست به‌سادگی آن را از دست بدهد.  لذا تا زمانی که گروگان‌ها آزاد نشوند و قراردادی مبنی بر عقب‌نشینی نیروی نظامی اسرائیل و پایان یافتن اشغال غزه صورت نگیرد، حتی اگر یک آتش‌بس موقت هم در چند روز آینده برقرار گردد، آتش‌بس پایدار به سادگی رخ نخواهد داد.

متن کامل نشریه کار شماره ۱۰۶۱  در فرمت پی دی اف:

POST A COMMENT.