روز دوشنبه ۴ دیماه، جنگ تمام عیار ارتش صهیونیستی اسرائیل علیه مردم فلسطین در غزه و به بهانه‌ی عملیات وحشیانه‌ی حماس وارد هشتادمین روز خود شد.
به اعتراف رسانه‌ها و خبرگزاری‌های بین‌المللی – که عموما نظرات و اخبار مورد نظر صاحبان قدرت را منتشر می‌کنند – حمله نظامی به غزه از جمله مخرب‌ترین و ویران‌گرترین حملات نظامی تاریخ است. در این جنگ ارتش اسرائیل از بمب‌هایی با قُطر بیش از ۱۲ متر و وزن بیش از ۹۰۰ کیلوگرم استفاده کرده است که ۴ برابر سنگین‌تر از بزرگ‌ترین بمب‌هایی هستند که ارتش آمریکا در جنگ با داعش در موصل از آن‌ها استفاده کرد.
این بمب‌ها در حالی بر سر مردم غزه فرو ریخت که می‌توانند تا فاصله بیش از ۳۰۰ متر انسان‌ها را کشته و یا زخمی کنند، آن‌هم در یکی از پرتراکم‌ترین مناطق جهان. براساس اعلام این رسانه‌ها ۹۰ درصد بمب‌های ریخته شده بر سر مردم ستم‌دیده فلسطین، ساخت آمریکا هستند و دولت این کشور آن‌ها را تحویل ارتش اسرائیل داده است. یکی از این گزارشات براساس تحقیقات دو کارشناس دانشگاه شهر نیویورک و دانشگاه ایالتی اورگان تهیه شده است. مارک گارلاسکو، تحلیلگر سابق اطلاعات دفاعی آمریکا و بازرس سابق جنایات جنگی در سازمان ملل متحد، در این رابطه گفت: “میزان بمباران اسرائیل در غزه طی ماه اول جنگ از زمان جنگ ویتنام تاکنون بی‌سابقه بوده است”.
به گزارش CNN و به نقل از شاهدان عینی، در جریان حمله به بیمارستان “کمال عدوان” در شمال نوار غزه، سربازان اسرائیلی اجساد دفن شده در حیاط این بیمارستان را بیرون کشیدند و با بولدوزر از روی آن‌ها عبور کردند. آن‌ها هم چنین پس از پایان بازجویی از چند تن از کادر درمانی بیمارستان، به سوی آن‌ها شلیک کرده و آن ها را به قتل رساندند.
در حالی که اخبار منتشره از سوی منابع فلسطینی حکایت از کشته شدن بیش از ۲۰ هزار فلسطینی در این مدت است و این آمار با آمار سازمان ملل و حتا وزرات خارجه دولت اسرائیل خوانایی دارد، به‌گفته‌ی “دانی پوله” پژوهشگر سلامت جمعیت دانشگاه ییل آمریکا، با توجه به این‌که آمار کشته‌شدگان براساس اجسادی‌ست که به سردخانه منتقل شده‌اند و ادامه حالت جنگی در مناطق ویران شده که بسیار وسیع هستند، تعداد کشته‌شدگان بیش از آمارهای اعلام شده است.
هم‌چنین بیماری‌های واگیردار و گرسنگی مردم غزه را تهدید می‌کند. به گزارش یونیسف تقریبا تمامی ساکنان غزه با گرسنگی حاد روبرو هستند. در این میان حدود ۳۳۵ هزار کودک زیر ۵ سال در معرض خطر سوءتغذیه شدید و مرگ قابل پیش‌بینی قرار دارند. هم اکنون هیچ بیمارستانی در شمال غزه فعال نیست و بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در جنوب غزه نیز از کار افتاده یا با حداقل امکانات مشغول به کار هستند.
در این مدت هم‌چنین هزاران فلسطینی دستگیر و به اسرائیل منتقل شده‌اند. هم اکنون تعداد زندانیان فلسطینی در بازداشتگاه‌های اسرائیل به بیش از ۸ هزار تن رسیده است. دستگیری ۸۰ درصد فلسطینیانی که از آغاز جنگ تاکنون بازداشت شده‌اند با توسل دولت اسرائیل به قانون “مقررات اداری” بوده است. براساس این قانون دولت اسرائیل می‌تواند زندانیان را بدون ارائه کیفرخواست هم‌چنان در زندان نگاه دارد. تاکنون چندین زندانی فلسطینی در زندان و در زیر شکنجه جان خود را از دست داده‌اند.
براساس جدیدترین گزارش سازمان جهانی کار (ILO) که ۲۹ آذر انتشار یافت، ۶۶ درصد از مشاغل، معادل ۱۹۲ هزار شغل در باریکه غزه از بین رفته است. هم‌چنین ده‌ها هزار کارگر فلسطینی که برای کار از غزه به اسرائیل می‌رفتند کار خود را از دست داده‌اند. همه‌ی این‌ها به وضعیت فاجعه‌بار مردم غزه دامن می‌زند. وضعیت فقر در غزه حتا پیش از جنگ نیز بسیار وخیم بود و حدود نیمی از جمعیت غزه زیر خط فقر زندگی می‌کردند.
دولت صهیونیستی اسرائیل نمی‌توانست مرتکب این جنایت علیه بشریت در نوار غزه (و کرانه باختری) شود، اگر حمایت و پشتیبانی دولت‌های امپریالیستی نبود. از جمله نمونه‌های این واقعیت را می‌توان در تحویل سلاح و کمک‌های مالی دولت آمریکا و متحدان اروپایی آن مشاهده کرد. به‌گفته‌ی وزیر خزانه‌داری اسرائیل هزینه روزانه جنگ غزه برای دولت اسرائیل ۲۴۶ میلیون دلار است که با احتساب گذشت ۸۰ روز از جنگ، هزینه دولت اسرائیل تاکنون به حدود ۲۰ میلیارد دلار رسیده است و این امر بدون کمک‌های بی‌شائبه دولت آمریکا با همراهی متحدان اروپایی آن ممکن نمی‌بود.
یک نمونه‌ی دیگر افتضاحی‌ست که در این مدت در شورای امنیت سازمان ملل شاهد آن بودیم. بعد از مدت‌ها ناکامی شورای امنیت در تصویب قطعنامه برای پایان دادن به جنگ، قطعنامه‌ای در روز جمعه اول دیماه به‌تصویب رساند که به مفهوم کامل کلمه هیچ کمکی به پایان جنگ و آلام مردم غزه نکرد. سازمان پزشکان بدون مرز با انتشار پیامی در شبکه ایکس نوشت “این قطعنامه کمکی به بهبود وضعیت انسانی در غزه نمی‌کند”.
حتا یک بند قطعنامه که خواستار “پایان دادن به خصومت‌ها” بود و از سوی نماینده روسیه پیشنهاد شده بود، با مخالفت نماینده آمریکا در لحظه‌ی آخر و برای جلوگیری از وتوی قطعنامه از متن آن حذف شد. متن نهایی تصویب شده توسط شورای امنیت برای جلب رضایت دولت آمریکا با پیش‌نویس ارائه شده از سوی دولت امارات متحده عربی تفاوت‌های بسیاری دارد.
پیش از این دو قطعنامه برای پایان جنگ در غزه به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسیده بود، اما قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل از نظر حقوقی الزام‌آور نیستند. همان‌طور که سال‌ها صدور قطعنامه در مورد نقض حقوق بشر در ایران توسط مجمع عمومی سازمان ملل هیچ نتیجه‌ای دربرنداشته است.
هم‌چنین باید تاکید کرد که اگرچه قطعنامه‌های مصوب شورای امنیت از نظر حقوقی برای کشورهای عضو الزام‌آور هستند، اما در عمل دولت اسرائیل هرگز وقعی به این قطعنامه‌ها ننهاده است. همان‌طور که قطعنامه اخیر نیز از سوی نماینده دولت اسرائیل رد شد. نماینده دولت اسرائیل در سازمان ملل از این‌که قطعنامه فوق حمله حماس به اسرائیل را محکوم نکرده است، ابراز ناامیدی کرد و گفت “این قطعنامه فاقد موضوعیت است”.
گروه حماس نیز قطعنامه شورای امنیت را ناقص خواند. گروه حماس با بیان این‌که قطعنامه خواستار توقف جنگ نشده است، آن را برخلاف مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل دانست. برخلاف حماس، دولت خودگردان فلسطین که امور کرانه باختری را در دست دارد از این قطعنامه در محدوده‌ای استقبال کرد و ابراز خوش‌بینی نمود که این قطعنامه بتواند به تجاوز دولت اسرائیل به غزه پایان داده و با تضمین کمک به مردم غزه از آن‌ها دفاع کند.
قطعنامه شورای امنیت که با ۱۳ رای مثبت و دو رای ممتنع دولت‌های آمریکا و روسیه به تصویب رسید تنها خواستار “تسهیل امدادرسانی به ساکنان نوار غزه و ایجاد شرایط لازم برای رسیدن به آتش‌بس در غزه” شده است.
نتانیاهو یک روز قبل از تصویب قطعنامه در شورای امنیت در پیامی ویدئویی گفته بود: “ما جنگ را تا آخر ادامه خواهیم داد. این جنگ تا نابودی حماس ادامه خواهد داشت، تا پیروزی. هرکس تصور می‌کند که ما متوقف می‌شویم، به شدت از واقعیت دور است”.
او در حالی این سخنان را بر زبان آورد که روز سه شنبه رئیس‌جمهور اسرائیل در نشستی با سفرای اسرائیل گفته بود: “اسرائیل آماده یک وقفه بشردوستانه دیگر و انتقال کمک‌های بشردوستانه بیشتر است تا بتواند گروگان‌ها را آزاد کند”. پیش از این رئیس موساد برای مذاکره غیرمستقیم با حماس در مورد آتش‌بس به قطر و مصر رفته بود و اسماعیل هنیه رهبر حماس نیز پس از مذاکره با وزیر خارجه جمهوری اسلامی در قطر، برای مذاکره با مقامات مصر در مورد آتش‌بس به این کشور سفر کرده بود. همان زمان اخباری به نقل از اسماعیل هنیه در مورد امکان آتش‌بس موقت و آزادی ۴۰ گروگان اسرائیلی توسط حماس در رسانه‌ها درج گردیده بود که با گذشت دو روز حماس با صدور اطلاعیه‌ای آزادی گروگان‌های اسرائیلی را تا قبل از پایان جنگ منتفی اعلام کرد. حماس در این اطلاعیه نوشت: “گروه‌های فلسطینی چشم انداز آزادی بیشتر گروگان‌ها را تا زمانی که اسرائیل با پایان دادن به جنگ در غزه موافقت نکند، رد کرده‌اند. این یک تصمیم ملی فلسطینی است که نباید در مورد زندانیان و یا تبادل آن‌ها صحبت کرد، مگر پس از توقف همه جانبه جنگ”.
اما در همین اثنا شواهد مهمی از تغییر در موضع حماس در رابطه با چگونگی حل مساله فلسطین ظاهر شده است که با توجه به شرایط کنونی موضع مهمی می‌باشد. در روزهای اخیر برخی از رهبران این گروه از جمله اسماعیل هنیه مذاکره با دولت اسرائیل و پیدا کردن راه حل سیاسی برای فلسطین را مطرح کردند که این برخلاف موضع همیشگی حماس است که تا پیش از این به کمتر از نابودی اسرائیل راضی نبود.
حسام بدران از اعضای دفتر سیاسی حماس در این رابطه به “وال‌استریت ژورنال” گفت: “ما می‌خواهیم یک کشور فلسطینی در نوار غزه، کرانه باختری و بیت‌المقدس ایجاد کنیم”. وی هم‌چنین از گفتگو با سازمان آزادیبخش فلسطین برای توافق بر سر اداره مناطق فلسطینی بعد از جنگ پرده برداشت و گفت: “گفتگوی ملی در جریان است. ما همواره گفته بودیم که سازمان آزادیبخش فلسطین باید تمامی گروه‌های فلسطینی را در بربگیرد”. از سوی دیگر محمد اشتیه نخست‌وزیر دولت خودگردان فلسطین نیز با بیان این‌که دولت اسرائیل نمی‌تواند حماس را از بین ببرد، از پیوستن حماس به سازمان آزادیبخش فلسطین در صورت پذیرفتن شروط سازمان الفتح استقبال کرد. گروه حماس خواستار مذاکره بر سر تشکیل دولت وحدت ملی فلسطین با میانجی‌گری کشورهای عربی شده است.
در شرایط فعلی با توجه به تلفات بالای شبه نظامیان حماس و دست بالای ارتش اسرائیل در جنگ، حماس خواهان پایان جنگ است، اما از آن سو دولت اسرائیل در تلاش است تا با تسلط بر خان‌یونس موقعیت خود را تحکیم بخشد. در صورتی که ارتش اسرائیل بر خان‌یونس تسلط یابد، آن‌گاه – به‌رغم سخنان نتانیاهو و برخی از رهبران حماس – شرایط برای یک آتش‌بس موقت و سپس کاهش شدت جنگ و حتا رفتن به سمت پایان جنگ فراهم می‌شود، بویژه آن‌که در آستانه پایان سال میلادی هستیم.
تغییر در موضع حماس در رابطه با راه حل دو دولت یکی از همین نشانه‌هاست. مذاکرات فشرده در قطر و مصر با حضور رهبران حماس و موساد یک نشانه دیگر است. در واقع تهدیدات نتانیاهو و رهبران حماس بیش از آن‌که جدی باشد، باید آن را نتیجه شکست هر دو طرف جنگ و تلاش برای سرپوش گذاشتن بر این شکست دید. از یک سو حمله حماس به اسرائیل و کشته شدن ۱۲۰۰ نفر یک آبروریزی کامل برای نتانیاهو بود و از سوی دیگر جنگ و مصیبتی که بر سر مردم ستم‌دیده‌ی فلسطین در غزه آوار شد، موجب افزایش مخالفت با حماس و حتا تنفر از این گروه در میان مردم فلسطین گردید. برای همین است که نتانیاهو برای سرپوش نهادن بر اتفاقات وحشتناک اخیر از ادامه جنگ تا نابودی حماس حرف می‌زند و سران حماس نیز از ابزار گروگان‌ها برای پایان دادن به جنگ استفاده می‌کنند. جالب آن‌که حماس خواستار آزادی سه زندانی معروف فلسطینی از زندان‌های اسرائیل شده است که تنها عبدالله برغوثی از رهبران حماس است و دو تن دیگر احمد سعدات دبیرکل “جبهه خلق برای آزادی فلسطین” و مروان برغوثی از رهبران جنبش “الفتح” است که از این آخری به‌عنوان یکی از جانشینان بالقوه محمود عباس نیز یاد می‌شود. این خواست حماس بیش از هر چیز با این هدف است که با فریبکاری، تصویری فلسطینی و نه بازیچه جمهوری اسلامی از خود نشان دهد.
جنگ غزه بار دیگر چهره کریه صهیونیستم را در برابر چشمان جهانیان قرار داد. این جنگ روزی پایان می‌یابد اما تاریخ هرگز این جنایات را فراموش نخواهد کرد، همان‌طور که جنایات نازی‌ها در قتل‌عام کمونیست‌ها و یهودیان در جنگ جهانی دوم را فراموش نکرد.
نظرات شما